Kiedy otrzymałem propozycję napisania artykułu o Lwowie, zgodziłem się natychmiast, bo już od dawna chcę zrozumieć to miasto o skomplikowanym charakterze i historii, a tak wreszcie otrzymałem okazję rozmyślania o nim razem z czytelnikiem. Nie jestem urodzonym lwowiakiem. To jest i dobrze, i źle dla tego, żeby pisać o tym mieście. Dobrze dlatego, że zawsze po przyjeździe do Lwowa uważniej się mu przyglądałem, aniżeli ludzie stale tu mieszkający i przywykli do swego miasta. I czasem ze strony lepiej widać, tym bardziej, że przyjeżdżałem z miast zupełnie innych - z Kijowa albo z Moskwy. Źle jest dlatego, że mogę nie znać czegoś, co znają urodzeni lwowiacy od swojej rodziny, z czasów dziecinnych. Ale od pierwszego razu, kiedy Lwów zobaczyłem, zakochałem się w tym mieście, zawsze chciałem tu mieszkać i przesiedliłem się tu już 15 lat temu. Otóż spodziewam się, że zdołam zaciekawić czytelnika Lwowem, a szczegółowo ze Lwowem można się zaznajomić z obfitych lwowianian - przecież napisano już o Lwowie bardzo wiele i pisze się o nim do dziś. Tylko w tym roku zostały opublikowane dwie ciekawe książki Jurka Wynnyczuka "Legendy Lwowa" i "Knajpy Lwowa", które polecam czytelnikom.
Lwów był założony przez króla Daniłę Halickiego i wspomina się o nim w kronikach od roku 1256, ale wykopaliska archeologiczne w mieście świadczą, że osady miejskie istniały tu znacznie wcześniej. Po niecałych 100 latach miasto zostało zdobyte przez króla Kazimierza Wielkiego i wchodziło do składu Rzeczy Pospolitej aż do pierwszego rozbioru Polski w roku 1772. A co było dalej, o tym pewnie wszyscy wiedzą.
Każde miasto ma dwie twarze. Jedno oblicze stwarza architektura miasta, drugie natomiast ludzi, a właściwie charakter tych ludzi. Tego zwrotu nie wyczytałem gdzieś, tak sam sobie myślę, ale pewien jestem, że nie odkrywam tym Ameryki. I te dwie twarzy muszą być podobne jedna do drugiej ogólnie biorąc, dlatego że ludzie wznoszą budowle jakie najbardziej odpowiadają ich charakterowi i takiej piękności i bogactwa, jakie oni sami posiadają. A ludzie we Lwowie zawsze byli ładni i bogaci. Pięknością cechują się głównie kobiety lwowskie. Będąc z natury niedowiarkiem nie bardzo wierzyłem rozpowszechnionej gadce o piękności lwowskich kobiet, uważając, że kobiety wszędzie są fajne, ale teraz zaczynam zmieniać to zdanie, bo w ostatnich latach od czasu do czasu zatrzymuję się na lwowskiej ulicy porażony jakąś ładniutką kobiecą gębką, czego nie było nigdy w me młode lata. A że we Lwowie zawsze byli ludzie bogaci, temu jest przyczyna prosta - miasto położone jest na skrzyżowaniu szlaków targowych. Na handlu zarabia się wcale nieźle we wszystkie czasy, a w bogatym środowisku zawsze wyróżniało się kilka wyjątkowo bogatych rodzin, które murowały dla siebie fundamentalne kamienice, zamawiały u miejskich majstrów piękne kapliczki i majestatyczne pomniki na grobach krewnych. Tak samo znachodzono pieniądze na budowle publiczne, dla budowania których zapraszano znanych architektów z całej Europy. A że Lwów położony jest na rozdrożu szlaków, przybywali tu na mieszkanie ludzie pochodzący z różnych krajów i przynosili do Lwowa odmienne kultury i tradycje, co odbiło się i na architekturze miejskiej. Możliwie jest, że i piękność kobiet lwowskich można wyjaśnić mieszaniem różnych typów rasowych?
Przybysze osiedlali się we własnych dzielnicach. Do dziś we Lwowie zachowały się ulice Ruska, Ormiańska, Serbska, Starożydowska. O osadach niemieckich świadczą takie teraźniejsze nazwy jak Zamarstynów (niegdyś Sommerstein), Majorówka (od Meier), Kulparków (od Goldberghof), Kleparów (od Klopper). Mieszkali we Lwowie tak samo Tatarzy i Karaimi. Dlatego były wtedy w mieście klasztory różne, kościoły, cerkwie, synagogi i meczety. Tak w ciągu wieków powstało piękne miasto multinacjonalnej kultury, zachowane Bogiem od zniszczenia w trzech wojnach naszego stulecia. Rachuję tu i wojnę polsko-ukraińską lat 1918-1919, w której i Polacy, i Ukraińcy walczyli między sobą o wolność własnych krajów we własnym rozumieniu. Wtedy ojczyste miasto było oszczędzane przez obydwie walczące strony. Bo chyba próżno czekać jakiegoś wandalizmu w stosunku do swego miasta od żołnierzy, którzy nieraz po walkach we dnie mogli się spotkać w kręgu rodzinnym przy kolacji. Nawet "bałakali" ci ludzie językiem osobliwym, różniącym się jednakowo i od polskiego, i ukraińskiego. Teraz "orlęta" i "ususy" spokojnie śpią obok siebie na cmentarzu Łyczakowskim, ale ich potomkowie walczą ponownie, co prawda już bronią werbalną i o wartości werbalne. O ile ja teraz wzmiankowałem ten cmentarz, trzeba powiedzieć, że moim zdaniem w całej Europie nie znajdzie się cmentarza ładniejszego od Łyczakowskiego, jeżeli w ogóle tak można powiedzieć o zakładach podobnego typu. Co prawda, rujnują wspaniałe pomniki na cmentarza i czas, i deszcz, i wiatr, i -co najprzykrzejsze jest- ludzie. Mieszkam niedaleko od cmentarza, dlatego zbadałem go dokładnie, spacerując tu często pomiędzy grobami i czytując na nich polskie, ukraińskie, rosyjskie, niemieckie i inne nazwiska w nastroju melancholijnym.
W czasie drugiej wojny światowej front trzykrotnie przechodził przez miasto, w 1939, 41 i 44, ale Lwów szczęśliwie zachował swe oblicze architektoniczne, czego nie można powiedzieć o jego drugim obliczu. Ludność miejska gruntownie się zmieniła po wojnie. Ten fakt daje podstawę komuś mówić, że tradycja kulturalna w taki sposób została wstrzymana. W pewnej mierze to tak jest, ale nie zupełnie. Powiedziałbym, że odbyła się transformacja kulturalna, w procesie której stare elementy ludności, zarówno polskie, jak i ukraińskie, zostały zredukowane, ale nie zanikły zupełnie. Lwowiacy, dobrze rozumiejąc uderzające odróżnienie własnego miasta od innych miast Związku Radzieckiego, starali się swą inność zawsze podkreślać i utrzymywać. Taka jest normalna psychologia człowiecza - starać się o własną indywidualność. Inność lwowiaków wyrażała się najpierw w ich języku. Takie słowa jak "fajny", "nic", "hendel", "rower", "wic", "kobita", "chłop", "batiar", "brama" i inne, zupełnie obce na Ukrainie Naddnieprzańskiej, były szeroko używane nie tylko przez ludność miejscową, ale i przez przybyłych Rosjan. A za wyrazem "proszu" (nawet bez "pan" albo "pani") lwowiaka odgadywano w Kijowie natychmiast. W ogóle, ludność lwowska odróżniała się od kijowskiej bardzo większą uprzejmością, nie mówiąc już o moskiewskiej. Nigdy nie zdążyłem przyzwyczaić się do brutalności moskiewskich sklepowych i zawsze mnie bardzo cieszyła grzeczność lwowskich sprzedawczyń, chociaż czasem nie zwracały zupełnie uwagi na kupującego, gadając cichutko pomiędzy sobą o sprawach poważnych. Były to najczęściej sprawy finansowe i dotyczące handlu czarnego. Trzeba powiedzieć, że charakter miasta handlowego zachował Lwów i w czasy radzieckie, a lwowiacy nigdy nie tracili chęci do robienia pieniędzy. Za rzeczami wartościowymi, importowanymi a głównie "stylnymy" (czyli modnymi w Europie, noszonymi przez ludzi zwanych "stylagami") jechała do Galicji młodzież moskiewska, kijowska, leningradzka. Rzeczy te przemycano z Polski od rodaków albo dostawano paczkami od diaspory ukraińskiej. Dla zyskowniejszej sprzedaży lwowiacy sami jechali na wschód aż do Donbasu, coś wiezione było i do Polski. Otóż informacja o koniunkturze rynku czarnego miała najpilniejszy charakter. Kiedy po upadku Związku Radzieckiego granice były zupełnie otwarte, lwowiacy już byli dobrze przygotowani dla prowadzenia handlu ręcznego.
rozrywka
podróże
fachowo
kontakt
startuj
Kiedy otrzymałem propozycję napisania artykułu o Lwowie, zgodziłem się natychmiast, bo już od dawna chcę zrozumieć to miasto o skomplikowanym charakterze i historii, a tak wreszcie otrzymałem okazję rozmyślania o nim razem z czytelnikiem. Nie jestem urodzonym lwowiakiem. To jest i dobrze, i źle dla tego, żeby pisać o tym mieście. Dobrze dlatego, że zawsze po przyjeździe do Lwowa uważniej się mu przyglądałem, aniżeli ludzie stale tu mieszkający i przywykli do swego miasta. I czasem ze strony lepiej widać, tym bardziej, że przyjeżdżałem z miast zupełnie innych - z Kijowa albo z Moskwy. Źle jest dlatego, że mogę nie znać czegoś, co znają urodzeni lwowiacy od swojej rodziny, z czasów dziecinnych. Ale od pierwszego razu, kiedy Lwów zobaczyłem, zakochałem się w tym mieście, zawsze chciałem tu mieszkać i przesiedliłem się tu już 15 lat temu. Otóż spodziewam się, że zdołam zaciekawić czytelnika Lwowem, a szczegółowo ze Lwowem można się zaznajomić z obfitych lwowianian - przecież napisano już o Lwowie bardzo wiele i pisze się o nim do dziś. Tylko w tym roku zostały opublikowane dwie ciekawe książki Jurka Wynnyczuka "Legendy Lwowa" i "Knajpy Lwowa", które polecam czytelnikom.
