Na zwykłej, turystycznej mapie Śląska i Zagłębia Pogoria jest tylko niebieską plamą pośród silnie zaglomeryzowanego obszaru. Ot, zwykły akwen, jakich wiele w tym regionie. W miarę jednak, jak zwiększa się podziałka mapy, którą studiujemy, zaczynamy odkrywać specyficzne cechy jeziora, a raczej trzech jezior.
Stara Pogoria
W latach dwudziestych ubiegłego wieku na terenie Śląska i Zagłębia intensywnie eksploatowana złoża węgla. Duży popyt na węgiel w latach dwudziestych i trzydziestych, spowodowany między innymi strajkami górników w Wielkiej Brytanii, o później potrzebami toczącej się wojny światowej spowodował również intensywną eksploatację odkrywkową złóż piasku w pobliżu kopalni węgla kamiennego. Powstały olbrzymie wyrobiska po wydobyciu powierzchniowym. Ze względu na dużą ilość zasobów wodnych na tym terenie, głównie w postaci czystych ( wtedy chyba nie było innych) rzek i potoków, ktoś wpadł na pomysł, aby zalać wyrobiska popiaskowe wodą i tak w 1943 powstała Pogoria. Usytuowana jest w Kotlinie Przemszy, która jest wschodnią częścią Wyżyny Śląskiej. Nazwę swą wzięła od małej rzeczki, która zasilała ten zbiornik. Zbiornik ów utworzony został w niezwykle malowniczym miejscu, pośród lasów, łąk, z dala od osiedli jednak nie na tyle, aby wkrótce stać się terenem wypoczynkowym dla mieszkańców Zagłębia i nie tylko. Już w latach czterdziestych na terenach wokół jeziora zaczęto budować ośrodki letniskowe, głównie z myślą o pracujących w pobliżu. Z czasem jednak zbiornik stracił na znaczenie, jako ośrodek wakacyjny, natomiast był chyba najbardziej popularnym na Śląsku i Zagłębiu sobotnio niedzielnym ośrodkiem wypoczynkowym. Wokół zbiornika usytuowane są liczne ośrodki wypoczynkowe, kiedyś będące własnością zakładów przemysłowych, obecnie głównie prywatne.
Wędkarskie niebo
Ten zalew, który dla wszystkich to Stara Pogoria jest strefą ciszy, co oznacza zakaz używania wszelkich silnikowych urządzeń pływających. Gwarantuje to ciszę i spokój w trakcie pobytu nad jeziorem, ze względu na wyjątkowo czystą, jak na tak silnie uprzemysłowiony region, wodę życie biologiczne akwenu jest niezwykle bogate. Żyją tu wszelkie gatunki ryb nizinnych. Naturalnie rozmnażające się leszcze. Liny i płocie, których tarliska są tu liczne, znajdują w Pogorii wyśmienite warunki bytowania.. Zbiornik regularnie zarybiany jest karpiem, ulubioną rybą wędkarzy. Żyje tu również jaź, który jest rybą typowo rzeczną. Z drapieżników żyją tu szczupaki, sandacze, węgorze, okonie i niedawno wsiedlone sumy. Czynione są próby z introdukcją pstrąga tęczowego. Małże racicznice i szczeżuje, których kolonie bytują na dnie jeziora poprawiają stan czystości wody. Czasem przecinają żyłkę wędkarzom łowiącym z gruntu. O czystości wód świadczy również częste występowanie raka szlachetnego i błotnego. Licznie występujące tu na dnie rośliny zanurzone tworzą podwodne łąki będące o stoją życia w Pogorii.
Wędkarze, którzy umiłowali sobie ten akwen twierdzą, że jeżeli Bóg stworzył niebo dla wędkarzy, to będzie ono tak wyglądać. Złowione tu rekordowe okazy płoci, amura, szczupaków i innych ryb stanowią świadectwo tego! Idąc na łowisko zaraz za asfaltową drogą, wyłączoną jednak a ruchu kołowego, już można natknąć się na grzyby w lasku okalającym jezioro.
Czyściec i trochę piekła
Duża część linii brzegowej jeziora zarośnięta jest trzcinami. Ptactwo wodne znajduje więc tu wyjątkowo korzystne warunki lęgowe i bytowe Najbardziej widocznymi ptakami żyjącymi tutaj są, oczywiście, łabędzie.. Latem często łabędzie rodzice prezentują plażowiczom swoje brzydkie kaczątka. Często pojawiają się no lustrze wody kaczki cyranki i krzyżówki mające tu swoje kolonie lęgowe. Powierzchnię wody co chwilę przecina żerujący perkoz dwuczuby. Najgłośniejszym ptakiem bytującym tu jest mewa śmieszka. Reszta ptasiego towarzystwa to przedstawiciele rzadkich gatunków, oczywiście chronionych. Są to zimorodek, kuliczek piskliwy, bączek i inne.
Cały ten wypoczynkowo wędkarski raj zamyka się mniej więcej na siedemdziesięciu hektarach zbiornika. Lustro wody zamyka się w prostokącie o wymiarach 80 na 150 metrów. Średnia głębokość zalewu to około 5,5 m. Długość linii brzegowej wynosi około dwóch kilometrów. Brzegi jeziora porośnięte są lasami sosnowo brzozowymi, w których rośnie dość dużo grzybów. Dojazd do jeziora samochodem jest możliwy, ale drogi nad samym jeziorem są wyłączone z ruchu. Policja i straż miejska konsekwentnie egzekwuje ten zakaz. Nad wodą znajdują się szkółki żeglarskie i stanice wodniaków. Stały się one wylęgarnią adeptów sportów wodnych, kajakarzy i żeglarzy. Kiedyś, gdy jeszcze wolno tu było uprawiać sporty motorowodne, ostrogi w tej dyscyplinie zdobywał na Pogorii sam Waldemar Marszałek.
Woda w akwenie jest w drugiej klasie czystości. Jej czystość od pewnego czasu jest stabilna i mimo drugiej klasy czystości żyją tu i raki może będą pstrągi. Warto by było zwrócić szczególną uwagę na szamba ośrodków wypoczynkowych, domów letniskowych i całorocznych położonych wokół jeziora. Wystarczy zwrócić uwagę na to jak często przyjeżdżają tu " szambelani". Wędkarze, bowiem skarżą się na to, że ścieki bytowe z tych ośrodków są wpuszczane po prostu do wody. Ryby złowione w ich pobliżu mają wyraźnie szambelański posmak i aromat Oprócz tego, o okresach dłuższych upałów, przenawożenie ściekami powoduje okresowe zakwitanie wody. Nie jest to przyjemne ani dla odpoczywających, ani dla wędkarzy.
Powtórka z Pogorii
Konsekwencją powstania jeziora Pogoria była eksploatacja złóż piasku dla potrzeb górnictwa w innym, położonym w niewielkiej odległości, wyrobisku. Kopalnie potrzebowały duże ilości piasku i powstał następny dół w ziemi.
W latach sześćdziesiątych zaczęto zalewać wodą wyrobisko popiaskowe Gołonóg II. Tak powstała druga Pogoria. Piasek wydobywany był tu do stosunkowo niewielkiej głębokości. Średnia głębokość zalewu tu powstałego wynosi około dwóch metrów. Do zbiornika przylega duża ilość obszarów podmokłych i zabagnionych. Młaki to 7 hektarów powierzchni bagiennej, gdzie egzystują unikalne gatunki roślin i ptaków. Całość stanowi obszar, który nie wiedzieć czemu jeszcze nie jest rezerwatem flory i fauny. Przecież żyje tu wiele gatunków zwierząt i roślin bardzo rzadkich i prawnie chronionych. Występują tu objęte całkowitą ochroną prawna arcydzięgiel nadbrzeżny, grążel żółty, kruszczyk błotny, kruszczyk rdzawo czerwony, mądzik malinowy, rosiczka i inne.
Wyjątkowość "dwójki"
Pięćdziesiąt dwa gatunki fauny występującej na tym terenie objętych jest również całkowitą ochroną. Świadczy to o unikalnym charakterze obszaru zalewu i jego otoczenia. Dobrym pomysłem jest utworzenie również w tym miejscu rezerwatu przyrody chronionego, oczywiście, prawem.
Do zbiornika można dojść z drogi asfaltowej przez podmokłe zarośla, przez które biegnie ścieżka prowadząca nad wodę. Pawie cały brzeg zarośnięty jest trzcinami, które są siedliskiem trzciniaka i innych ptaków.
Akwen zasilany jest wodą z potoku wypływającego z Pogorii I i jest zbiornikiem przepływowym. Wody jeziora są w drugiej klasie czystości. O tym, że to tylko druga klasa przesądza zanieczyszczenie bakteriologiczne (występowanie bakterii Coli). Jednak raki tu żyją, co stanowi o stosunkowo niewielkim zanieczyszczeniu. Fauna wodna jest tak samo bogata jak w zbiorniku Pogoria. Amury tu występujące mają lepsze warunki bytowania. Większa część niż w zbiorniku Pogoria I jest zarośnięta trzcinami i inna roślinnością. Powoduje to, że amury, spełniające tę samą rolę w wodzie, co kozy na lądzie, urastają do naprawdę imponujących rozmiarów. Do zbiornika można dojechać wyłącznie drogą gruntową. Ma to zalety i wady. Samochody rzadziej i wolniej jeżdżą, ale za to latem wzbijają tumany kurzu. Również ten akwen objęty jest strefą ciszy. Zabronione jest nawet wędkowanie ze sprzętu pływającego.
rozrywka
podróże
fachowo
kontakt
startuj
Na zwykłej, turystycznej mapie Śląska i Zagłębia Pogoria jest tylko niebieską plamą pośród silnie zaglomeryzowanego obszaru. Ot, zwykły akwen, jakich wiele w tym regionie. W miarę jednak, jak zwiększa się podziałka mapy, którą studiujemy, zaczynamy odkrywać specyficzne cechy jeziora, a raczej trzech jezior.
